Κυριακή 3 Μαρτίου 2013

Η διδακτορική διατριβή μου!

Έμφυλη διαφορά και γνώση: Εμπειρική διερεύνηση μέσω της μελέτης γνωσιακών πρακτικών στο πανεπιστήμιο.
Υποστηρίχτηκε το 2005 στο Π.Τ.Δ.Ε. του Πανεπιστημίου Αιγαίου


http://phdtheses.ekt.gr/eadd/browse?type=author&order=ASC&sort_by=2&rpp=20&value=%CE%A0%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B5%CE%BB%CE%B1%CE%AF%CE%BF%CF%85%2C+%CE%91%CE%BD%CF%84%CF%89%CE%BD%CE%AF%CE%B1+%CE%99.

Πατώντας στον σύνδεσμο, βρίσκουμε την σελίδα του Εθνικού Αρχείου Διδακτορικών Ερευνών, που αφορά την διατριβή μου. Εκεί, κάτω δεξιά, οδηγεί στην δυνατότητα ανάγνωσης ή και εκτύπωσης όλης της διατριβής, όπως κατατέθηκε.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Αυτό που λείπει εδώ και χρόνια, είναι οι θερμές μου ευχαριστίες σε όσους ανθρώπους με τον ένα ή τον άλλο τρόπο συνέβαλαν στην προσπάθειά μου να προχωρήσω και να ολοκληρώσω αυτή τη δουλειά.

Η παράλειψη αυτή, οφείλεται αποκλειστικά στο γεγονός ότι την εποχή που η διατριβή κατατέθηκε, η υπερπροσπάθεια που είχε χρειαστεί να καταβληθεί από μέρους μου είχε ξεπεράσει κάθε ανεκτό όριο. Δεν είχα χρόνο και κουράγιο για τίποτε απολύτως πέραν της διευθέτησης των άκρως αναγκαίων πρακτικών ζητημάτων που ήταν απολύτως απαραίτητα για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Το μόνο που πρόλαβα, μια στιγμή πριν στείλω το τελικό αντίγραφο, (του οποίου τις τελικές διορθώσεις έκανα τις νύχτες, αφού τις ημέρες συνέχιζα να δουλεύω στο σχολείο και να φροντίζω τα παιδιά μου), ήταν να προσθέσω ως εισαγωγικό απόσπασμα δυό κουβέντες του πολυαγαπημένου μου φίλου Ιωσήφ, που είχε πρόσφατα αφήσει ενα βαρύ κενό στην θέση της λαμπερής και τρυφερής του παρουσίας.

Μιας λοιπόν και έχω πλέον την ευχέρια να δημοσιεύω  εδώ την διατριβή μου, παίρνω την ευκαιρία να της προσθέσω αυτήν την πρώτη σελίδα με τις ευχαρισίες που δεν γράφτηκε στην ώρα της.

Και οι άνθρωποι που θα ήθελα να ευχαριστήσω (και που ελπίζω να με συγχωρούν για αυτήν την καθυστέρηση) είναι πολλοί:

 Είναι οι εξαίρετοι πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, άνδρες και γυναίκες, που δέχτηκαν εμένα και την κάμερά μου στις παραδόσεις τους, για να βιντεοσκοπήσω σε εντελώς φυσικές συνθήκες τα μαθήματά τους. Αποδοχή, που φυσικά δεν ήταν καθόλου αυτονόητη. Θυμάμαι ακόμα, σχεδόν είκοσι χρόνια μετά, (γιατί το εμπειρικό υλικό συγκεντρώθηκε ουσιαστικά τα δύο πρώτα χρόνια, από το 1993 ως το 1995) την αγωνία με την οποία απευθυνόμουν σε πανεπιστημιακούς για να ζητήσω την άδειά τους να βιντεοσκοπήσω τις παραδόσεις τους. Οι αρνητικές απαντήσεις που έλαβα ήταν πολλές! Για μένα, αυτοί που αποδέχτηκαν την πρόκληση, ακόμα και μόνο γι αυτό τον λόγο, ήταν και παραμένουν αυτό που ωφείλει πάνω απ΄όλα να είναι ένας ερευνητής: Η προθυμία να 'εκτεθεί' κάποιος προσωπικά, από μόνη της συνιστά έμπρακτη επισφράγιση του σεβασμού και της αγάπης για την έρευνα. Λυπάμαι που δεν μπορώ να καταγράψω τα ονόματά τους, χωρίς την άδεια καθενός από αυτούς. Ελπίζω όμως ότι έστω και έτσι, οι ευχαριστίες μου έχουν νόημα. Όπως επίσης ελπίζω,  διαβάζοντας την ανάλυση, να βρουν σε αυτήν κάτι που να ανταποδίδει.. Της τάξης αυτού που η έρευνα μπορεί να αποδώσει...

Είναι επίσης οι ακαδημαϊκοί που με καθοδήγησαν και με στήριξαν στις διάφορες διαδοχικές και πάντα δύσκολες και σύνθετες φάσεις μιας άκρως περιπετειώδους πορείας που κράτησε για δώδεκα ολόκληρα χρόνια, αφού οι ερευνητικές και διαδικαστικές αναγκαιότητες και ρωγμές διασταυρωνόντουσαν με τις αντίστοιχες αναγκαιότητες και ρωγμές της προσωπικής, οικογενειακής και επαγγελματικής μου ζωής.

Ο Γιάννης Σταυρακάκης σίγουρα είναι εκείνος στον οποίο οφείλεται η βασική διεύθυνση και καθοδήγηση του τελικού αποτελέσματος. Αλλά επίσης τα πολύτιμα σχόλια κι η ενθάρρυνση του Μάριου Μαρκίδη, που έχει αφήσει μιαν απολύτως ιδιαίτερη και ανεπανάληπτη σφραγίδα όχι μόνο στην μικρή δική μου προσπάθεια, αλλά στην ελληνική ψυχαναλυτική κειμενογραφία γενικότερα, και του Θανάση Τζαβάρα, που 'έσπρωξε' με όλο το τεράστιο ειδικό βάρος του την ήδη τελειωμένη διατριβή στην τυπική της κατοχύρωση, αποτελούν για μένα τίτλους τιμής και κυρίως πηγή μιας βαθιάς συγκίνησης και ευγνωμοσύνης, ακόμα τώρα, αρκετά χρόνια μετά ...

Αλλά επίσης, ο Θάνος Λίποβατς, η Μάρω Παντελίδου, ο Κύρκος Δοξιάδης, ο Μάκης Κουζέλης, ο Κώστας Βρατσάλης, ο Στέλιος Χιωτάκης, με διαφορετικό τρόπο ο καθένας, σε διαφορετικές φάσεις της δωδεκαετούς πορείας, συνέβαλαν στο τελικό αποτέλεσμα.

Αλλά, πέραν των άμεσα εμπλεκόμενων πανεπιστημιακών, μια προσπάθεια τόσων χρόνων, μέσα σε ιδιαίτερα σκληρές - έως και απαγορευτικές- συνθήκες, φυσικά απαίτησε μικρότερες η μεγαλύτερες ανοχές, βοήθειες, ή και μικρές θυσίες από πρόσωπα που περιέβαλαν την καθημερινότητά μου.

Ίσως τις μεγαλύτερες από αυτές, κατέβαλαν ακούσια, οι δυό μου γυιοί. Σίγουρα στερήθηκαν κάποια πράγματα για αρκετά χρόνια, με κυριώτερο όλων την μαμά που είναι διαθέσιμη και χαλαρή, εστιασμένη στις δικές τους κυρίως ανάγκες. Η δική μου πίεση, και μόνιμη αγωνία για την εξοικονόμηση χρόνου σίγουρα δεν ήταν η πιό ηρεμιστική συνθήκη για τα παιδικά τους χρόνια. Πάντα ήλπιζα ωστόσω, και παρηγορούμαι πιστεύοντας το ακόμα, ότι ίσως έτσι κερδήθηκαν κάποια άλλα πράγματα και για εκείνους.. Και ότι η μόνιμη έλλειψη εύκολα διαθέσιμου χρόνου δεν έβλαψε την ποιότητα της έγνοιας και της αφοσίωσης...

 Ο Ματθαίος, που συντρόφευε την ζωή μου στο μεγαλύτερο από το χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε για την ολοκλήρωση της διατριβής, αποδέχτηκε τις 'ειδικές συνθήκες' που η ερευνητική μου απασχόληση επέβαλε στη ζωή μας, χωρίς διαμαρτυρία και με μια σταθερή διάθεση στήριξης και κατανόησης. Και αυτό δεν είναι λίγο...

Και, τέλος, μια υπόσχεση που είχα δώσει στον εαυτό μου περίπου είκοσι χρόνια πρίν: Κάποια στιγμή, ενώ δούλευα σε σχολείο στην Ηλιούπολη, γιατί τα χρόνια που δικαιούμουν για εκπαιδευτική άδεια είχαν τελειώσει, χρειάστηκε να πάρω μιά άδεια δύο ημερών για να ταξιδέψω για δύο βιντεοσκοπήσεις στην Θεσσαλονίκη. Ο διευθυντής του σχολείου μου ζήτησε να πάω προσωπικά στον προϊστάμενο για να την ζητήσω. Πήγα, εξαιρετικά φοβισμένη. Τώρα, οι αιτίες των τότε φόβων μου ηχούν ακατανόητες. Όμως τότε, οι γενικότερες συνθήκες της ζωής μου ήταν οριακές. Η κάθε μέρα και η κάθε κίνηση απαιτούσε μιάν υπερπροσπάθεια. Ήμουν μια απολύτως μόνη και αβοήθητη εργαζόμενη μητέρα, που ταυτόχρονα ήθελε να προχωρά και μια διατριβή. Μέσα σε ψυχολογικές, οικονομικές και άλλες πολυποίκιλες στερήσεις. Και κάθε καινούργιο 'όχι' μου ήταν πολύ δύσκολο να το αντέξω. Πήγα λοιπόν στο γραφείο του προίσταμένου, που δεν τον γνώριζα, και δεν έμαθα ποτέ το όνομά του. Άρχισα φοβισμένα και απολογητικά να του λέω τι θέλω. Και ο άνθρωπος ανέκραξε: "Διδακτορικό; Έρευνα; Και βέβαια να πας παιδί μου! Μακάρι να είχαμε κι άλλες σαν κι εσένα! "
Έφυγα γρήγορα, λέγοντας ένα βιαστικό ευχαριστώ, για να μην καταλάβει την συγκίνησή μου. Είναι βέβαιο ότι ο άνθρωπος δεν μπορούσε καθόλου να υποθέσει ότι ήταν ίσως η μοναδική φωνή ενθάρρυνσης  και θαυμασμού που έφτασε στα αυτιά μου σε διάστημα αρκετών χρόνων. Φεύγοντας από το γραφείο του, υποσχέθηκα στον εαυτό μου, ότι όταν τελειώσει κάποτε η διατριβή μου, θα γράψω τις ευχαριστίες μου για τον άνθρωπο αυτό. Και αυτό κάνω τώρα.
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου