Πέμπτη 4 Ιουλίου 2013

Οι Μικροί Νησιώτικοι Υγρότοποι και οι Μεγάλοι Αδίστακτοι Καταστροφείς!


Τί σχέση έχουν τα μεταναστευτικά πουλιά και οι πλημμύρες, με το αβυσσαλέο ελληνικό δημόσιο χρέος; Ιδού η απάντηση:


Οι νησιώτικοι υγρότοποι είναι περιοχές κοντά στη θάλλασσα που το καλοκαίρι είναι στεγνές, αλλά το χειμώνα γεμίζουν νερό και γίνονται μικρές, ρηχές λιμνούλες. Πολλές απ΄αυτές, παλιότερα λειτουργούσαν σαν αλυκές, όπου οι άνθρωποι των γύρω περιοχών μάζευαν το αλάτι που έμενε όταν το θαλασσινό νερό υποχωρούσε από το χειμερινό του λίμνασμα. Σε κάποιες περιπτώσεις το εμπορευόντουσαν κιόλας, ενισχύοντας τα φτωχικά εισοδήματα.

Τα τελευταία τριάντα χρόνια, η απεγνωσμένη λατρεία για τσιμέντο και άσφαλτο, εξαφάνισε πλήρως και το εμπόριο και την συγκέντρωση του αλατιού, μετατρέποντας τις εκτάσεις αυτές σε πρόκληση για την οικιστική επέκταση της 'αναπτυξιακής' ορμής στα νησιά. Κομμάτια των υγροτόπων έχουν γίνει αεροδρόμια, δρόμοι, πάρκιγκ, ξενοδοχεία, και διάφορα άλλα, καταστρέφοντας βαθμιαία τη λειτουργία τους ως υγοτόπων.

Και ποιά είναι η λειτουργία ενός υγρότοπου; Σίγουρα όχι μόνο η παραγωγή αλατιού: Τα εδάφη αυτά, αποτελούνται από πολύ μαλακά υλικά και η επιφάνειά τους βρίσκεται λίγο χαμηλότερα από το επίπεδο της θάλασσας. Έτσι, επιτρέποουν την ανταλλαγή όγκων νερού ανάμεσα στην θάλασσα και τη στεριά, παροχετεύοντας το νερό των βροχοπτώσεων από μια πολύ ευρύτερη περιοχή. Το χειμώνα συγκεντρώνουν τα περισσευούμενα νερά των γύρω περιοχών και βαθμιαία, είτε με επιφανειακή είτε με υπόγεια επικοινωνία με τα νερά της θάλασσας, αφήνουν το γλυκό νερό να πάει προς τη θάλασσα  (προστατεύοντας έτσι τις γύρω περιοχές από πλημμυρικά φαινόμενα),  ενώ ταυτόχρονα επιτρέπουν στο νερό της θάλασσας να καλύψει την επιφάνειά τους. Έτσι είναι  περιοχές πολύτιμες για τη διατήρηση της γενικής υδατικής και εδαφικής ισορροπίας της ευρύτερης περιοχής. Το 'μπάζωμά' τους σημαίνει μεταξύ άλλων ότι αυξάνονται δραματικά οι κίνδυνοι πλημμυρών σε περιπτώσεις έντονων βροχοπτώσεων.

Όμως εκτός από την τεράστια σημασία τους για την προστασία των γύρω εδαφών, είναι επίσης τόποι πολύτιμοι για την προστασία και την διατήρηση της ζωής αρκετών ζωντανών ειδών. Είναι εκτός των άλλων περιοχές πολύτιμες για την μετανάστευση πουλιών, πολλά από τα οποία είναι ήδη είδη προς εξαφάνιση. Ακόμα και τώρα, παρόλη τη τεράστια πίεση που έχουν δεχτει επί δεκαετίες οι υγρότοποι, με τον συνεχή περιορισμό της έκτασης, της φυσικής ροής τους, και της φυσικής τους λειτουργίας, την εποχή της μετανάστευσης των πουλιών, μπορεί να δει κανείς σ΄αυτους, εξαιρετικά και σπάνια είδη πουλιών : Αργυροπελεκάνους, καλαμοκανάδες, ερωδιούς, γεράκια... Για τα μεταναστευτικά πουλιά, αυτοί οι τόποι του Αιγαίου, αποτελούν πολύτιμη στήριξη της επιβίωσης τους, γιατιί είναι τα μέρη όπου μπορούν να καταφύγουν για λίγες μέρες για να βρουν εύκολη τροφή και να ξεκουραστουν ώστε να μπορέσουν να συνεχίσουν τη δύσκολη πορεία τους.

Αυτούς λοιπόν τους υγρότοπους, το ελληνικό κράτος, αλλά και οι τοπικές κοινωνίες, εδώ και δεκαετίες, άλλοτε από άγνοια, άλλοτε από ιδιοτέλεια, συνήθως και τα δυό μαζί, αντί να τους προστατέψει και τους αναδείξει σε πόλο έλξης για την περιοχή, τους καταστρέφει αργά και σταθερά. Κάποιοι από μας, το βλέπουμε και μας πονάει εδώ και χρόνια.  Αλλά οι δυνάμεις όσων νιάζονται γι αυτά, ήταν πάντα πολύ μικρότερες από εκείνες πιου θα απιτούσαν οι ανάγκες και από όσες θα απαιτούσε μια πραγματική αλλαγή στάσης απέναντι σε αυτές τις μικρές, πολύτιμες εκτάσεις.

Έτσι λοπόν φτάσαμε στην εποχή του χρέους και του μνημονίου, με τους αργούς ρυθμούς καταστροφής των υγροτόπων. Και, λόγω κρίσης και πίεσης, ιδού που κάτι άλλαξε και μάλιστα δραματικά και γρήγορα: Άλλαξει ο ρυθμός καταστροφής και εξαφάνισης όποιου ζωντανού και λειτουργικού πράγματος έχει καταφέρει να επιβιώσει από την αργή και ασυντόνιστη καταστροφή των προηγούμενων δεκαετιών. Τώρα προχωράμε γρήγορα και αποφασιστικά: Οι νησιώτικοι υγρότοποι δόθηκαν το ΤΑΙΠΕΔ για πούλημα. Το σοφό και αδίστακτο κράτος μας, ετοιμάζεται να τους πουλήσει. Έτσι θα ξεμπερδέψουμε άμεσα με το Δημόσιο Χρέος ξεμπερδεύοντας ταυτόχρονα με κάθε ευαισθησία και λογική που έχει απομείνει στον έρημα αυτό τόπο. Για να 'αξιοποιηθούν', ίσως: Ως τί ακριβώς; Μήπως ως αλυκές; Ή ως υπαίθρια μουσεία φυσικής ιστορίας; Νομίζω ότι η καντίνα και η νεροτσουλήθρα είναι πιό εύκολες, άμεσες και αποδοτικές επενδύσεις. Και μακροπρόθεσμα, μπορούν να εξελιχθούν σε κάτι ακόμα μεγαλύτερο και πιό προσοδοφόρο!

Και εγώ, ως μνήμη ενός άχρηστου παρελθόντος, δημοσιεύω  μερικές από τις φωτογραφίες των υγροτόπων της Πίσω Αλυκής και του Αγίου Νικολάου που είχα βγάλει την μέρα της πολύ μεγάλης βροχής το χειμώνα του 2003. Και έυχομαι καλό κουράγιο στη W.W.F και στους Όικολόγους Πράσινους και σε όσους άλλους προσπαθούν να αναδείξουν το θέμα και να παρακινήσουν σε αντίδραση τις τοπικές κοινωνίες.

Τί κάνει ένα τεράστιο αλμυρίκι στη μέση της λίμνης; Περιμένει να καλοκαιριάσει για να κάνει σκιά στα αυτοκίνητα!


Η λίμνη της Πίσω Αλυκής!
Ο Άγιος Νικόλαος όπως τον έφτιαξε  η φύση!


Πίσω Αλυκή. Δεξιά η θάλασσα. Αριστερά η λίμνη (υγρότοπος). Στη μέση η απελπισμένη προσπάθεια των νερών να επικοινωνήσουν, χαράζοντας την παραλία οριζόντια, αφού η κάθετη λύση έχει αποκλειστεί από τις ανθρώπινες παρεμβάσεις.
 
Άγιος Νικόλαος: Είναι το σημείο απ΄όπου μέχρι  πριν τριάντα χρόνια επικοινωνούσε επιφανειακά η θάλλασσα με την αλυκή. Αργότερα καθιερώθηκε ως δρόμος και μπαζώθηκε αναλόγως. Την ημέρα που έβρεξε, τα πράγματα ήρθαν - για λίγο- στη θέση τουςς
 
Είναι κακό στην άμμο να χτίζεις παλάτια. Στις λίμνες όμως;
 

Όχι, δεν είναι ποταμός! Είναι η παραλία της Πίσω Αλυκής, μετά τις βροχές! Η θάλασα, προσπαθώντας να 'φτάσει' στον υγρότοπο, έχει χωρίσει την παραλία στη μέση, σε βάθος σχεδόν ενός μέτρου και πλάτος πάνω από δύο μέτρα. Η φυσική της διέξοδος, έχει κλειστεί καλά από τα μαγικά ανθρώπινα χέρια και μυαλά!

Αιος Νικόλαος Αλυκής. 'Δρόμος' ανάμεσα στον υγρότοπο και την παραλία
Αγιος Νικόλαος Αλυκής: Ο 'δρόμος' που έχουν φτιάξει οι άνθρωποι, όταν τον διεκδίκησε η θάλασσα! Βεβαίως μετά της τον ξαναπήραν πίσω!
 
Πίσω Αλυκή: Αυτή η λίμνη, σήμερα χρησιμοποιείται ως δρόμος και πάρκιγκ!

Πίσω Αλυκή: Αριστερά από το τοιχάκι η λίμνη. Δεξιά το ρέμα που είχε δημιουργήσει η θάλλασσα  στην μέση της παραλίας προσπαθώντας να φτάσει στην λίμνη της
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου